متخصص ارتودنسی کیست؟ (هر چیزی که باید درباره این متخصص بدانید)

در این مقاله درباره ارتودنسی، متخصص ارتودنسی، مشکلاتی که این متخصص برطرف میکند و انواع روش های ارتودنسی دندان آشنا خواهید شد. اگر کنجکاو هستید که در این رشته دندانپزشکی چگونه به مراجعان و بیماران کمک میشود حتما این مقاله را مطالعه کنید.

ارتودنسی دندان چیست؟

ارتودنسی شاخه ای از دانش دندانپزشکی است که با هماهنگی و روابط بین فک ها و دندان ها با هم سروکار دارد. زمانی که شخصی به هر دلیلی با مشکلات ناصاف بودن دندان ها و یا مشکلات ساختاری دندان و فک روبرو باشد باید به بهترین متخصص ارتودنسی مراجعه کند تا مشکلش برطرف شود.

متخصص ارتودنسی کیست؟

متخصص ارتودنسی دندانپرشکی است که بعد از گذراندن دوره عمومی دندانپزشکی چند سال دیگر در دانشگاه درس میخواند تا بتواند در برطرف کردن یا اصلاح ناهماهنگی ها، ناهنجاری ها و عدم تراز دندان ها و فک به تبحر برسد و بتواند مشکلات ارتودنسی دندان را برطرف کند.

مشکلات رایج ارتودنسی

یک متخصص ارتودنسی خوب قادر است همه انواع مشکلات مرتبط با عدم هماهنگی دندان ها را برطرف کند. رایجترین مشکلاتی که یک دکتر ارتودنسی میتواند آن ها را برطرف کند عبارتند از:

انحرافات قدامی-خلفی

انحرافات قدامی خلفی اشاره به مشکلاتی دارد که در بخش بالا یا پایین دهان یا فک بالا و پایین رخ میدهد. برای مثال ممکن است فک بالا از پایین جلوتر باشد و یا برعکس فک پایین خیلی از فک بالا جلوتر باشد. برطرف کردن این مشکلات نیازمند مداخله یک متخصص ارتودنسی خوب است.

انحرافات عمودی

شایعترین انحراف عمودی دهان و دندان، اپن بایت است. یعنی زمانی که یک فضای قابل توجه بین دندان ها حین بسته شدن دهان وجود دارد. در حالت طبیعی وقتی دهان را میبندیم باید هیچ فاصله ای بین دو فک بالا یا پایین نباشد. اما در اپن بایت این فضا و فاصله وجود دارد.

انحرافات عرضی

انحرافات عرضی را غالباً کراس بایت می نامند. کراس بایت معمولاً با عرض فک مرتبط است. هنگامی که پهنای فک فوقانی نسبت به فک تحتانی کمتر باشد فک پایین بیمار معمولا به یک طرف متمایل میشود (مثلا بیشتر به سمت چپ یا راست میرود.) با این مشکل بیمار تنها میتواند با یک طرف دهانش لقمه بجود.

اگر کراس بایت به کمک یک متخصص ارتودنسی خوب درمان نشود میتواند به مرور زمان شدیدتر شده و زیبایی صورت او را به خطر بی اندازد. از همه مهمتر عملکر او نیز دستخوش تغییرات ناخوشایندی خواهد شد.

مشکلات زیبایی شناسی

دندان ها و فک هایی که ناهماهنگ هستند میتوانند زیبایی لبخند را به خطر بی اندازند. متخصص ارتودنسی میتواند مشکلاتی که زیبایی دندان را با خطر مواجه میکند برطرف کرده و به ساخت یا ترمیم لبخند کمک میکند. از طرفی متخصص ارتودنسی خوب میتواند با سایر متخصصان پزشکی و دندانپزشکی مانند جراحان فک همکاری کند تا به آن ها در ساخت چهره و لبخدی زیباتر کمک کند.

کراودینگ و ازدحام دندان ها

زمانی که دندان ها فضای کافی برای جوانه زدن و رشد در اختیار ندارند هر کدام به یک جهت رشد کرده و باعث شلوغی دندان ها میشود. در این وضعیت رسیدگی به بهداشت دهان و دندان سخت است و احتمال پوسیدگی دندان نیز به شدت بالا میرود.

درمان های ارتودنسی

مهمترین روش های درمانی که یک متخصص ارتودنسی برای برطرف کردن مشکلات دهان، دندان و فک از آن ها یاری میگیرید در ادامه به صورت خلاصه مورد بررسی قرار گرفته اند:

ارتودنسی ثابت

ارتودنسی ثابت رایجترین و البته قدیمی ترین نوع ارتودنسی است. از قدیم الایام بریس های فلزی برای صاف کردن دندان ها استفاده میشده است. این بریس ها از اجزای مختلفی مثل سیم قوس دار، باند، الاستیک ها و براکت ها تشکیل شده اند. از آنجایی که توسط متخصص ارتودنسی به دندان ها متصل میشوند و تا پایان دوره درمان (صاف شدن کامل دندان ها) روی دندان ها باقی میمانند به آن ها ارتودنسی ثابت میگویند. رایجترین سیستم های ارتودنسی ثابت عبارتند از:

ارتودنسی متحرک

گاهی اوقات مراجعانی داریم که یکی از شرایط زیر را دارند:

نوع مشکل و شدت آن جزئی است و برای مثال کج بودن دندان جزئی است
تاب و توان بریس ثابت را ندارند
متعهد به استفاده منظم از دستگاه ارتودنسی هستند
و …

ما برای این افراد دستگاه هایی داریم که قابلیت جابجایی دارند و متحرکند. مراجع یا بیمار هر وقت دلش خواست میتواند دستگاه را بردارد و هر وقت خواست آن را سر جایش بگذارد. برای مثال حین غذا خوردن یا نوشیدن موقتا دستگاه ارتودنسی خود را برمیدارد و دوباره بعد از اتمام خوردن و نوشیدن آن را روی دندان هایش میگذارد. پلاک های شفاف یا نامرئی ارتودنسی نمونه ای از ارتودنسی متحرک هستند.

ارتودنسی نامرئی

حالا بیایید فرض کنیم که مراجع ما مشکل ارتودنسی دارد برای مثال دندان هایش کج است و یا اینکه فاصله بین آن ها وجود دارد و خلاصه یک مشکلی با دندان هایش دارد. این مراجع نیاز به درمان ارتودنسی دارد اما به ما میگوید که:

“آقای دکتر من دوست ندارم که کسی متوجه شود من ارتودنسی کرده ام یعنی دوست ندارم کسی سیم کشی و بریس ارتودنسی من را ببیند. میشه دستگاه من رو طوری انتخاب کنید که کسی نبینه؟”

ما برای این دسته از مراجعان از دستگاه هایی استفاده میکنیم که خواسته آن ها را برآورده کند. نمونه های رایج دستگاه هایی که ما برای این مراجعان توصیه میکنیم عبارتند از:

سیستم ارتودنسی سرامیکی
سیستم لینگوال یا پشت دندانی
الاینترها و اینویزیلاین ها (پلاک های شفاف ارتودنسی)
ریتینرها یا نگهدارنده
و …

این ها درمان های رایج ارتودنسی نامرئی هستند که به یک متخصص ارتودنسی این اجازه را میدهند دندان های مراجعانش را بدون اینکه کسی متوجه آن ها شود صاف و یکدست کند.