ارتودنسی یکی از درمان های دندانپزشکی برای اصلاح فرم دندان ها و بر طرف کردن ناهنجاری های دندان و فک است. در ارتودنسی با استفاده از بریس دندان و سایر ابزارهای ارتودنسی، با حرکت آرام دندان ها و فک ها به اطراف، ناهنجاری ها درمان می شود. ارتودنسی دندان سبب بهبود لبخند و سلامت کلی ناهنجاری های دندانی فکی می شود. در این روش برای نصب دستگاه مورد نیاز باید چندین مرحله را طی کرد، برای آشنایی با مراحل ارتودنسی با ما تا آخر این مقاله همراه باشید.
ارتودنسی شامل یکسری اجزا است که هر کدام از آن ها یک نقش را بر عهده دارد و عبارتنداز :
در واقع براکت ها کار اصلی کشیدن یا هل دادن دندان ها را انجام می دهند. اجزای کوچکی هستند که بر روی دندان ها نصب می شوند، بر روی هر دندان یک براکت نصب می شود.
یکی دیگر از اجزای ارتودنسی است که به شکل انحنای خاص دهان ساخته شده و از میان سوراخ های براکت ها رد می شود، براکت ها به وسیله سیم ارتودنسی به هم متصل می شوند. سیم ارتودنسی فشار مداومی را به براکت ها و دندان ها وارد می کند که به مرور زمان آن ها را به موقعیت اصلی شان باز می گرداند.
پس انجام تمام مراحل ارتودنسی لازم است کش های ارتودنسی را به براکت ها و سیم وصل کرد، چند نوع کش ارتودنسی وجود دارد که هر کدام وظایفی متفاوتی دارند. از جمله کش های ارتودنسی:
برای انجام ارتودنسی باید مراحل زیر را به ترتیب طی کرد:
در جلسه اول که مربوط به مشاوره است، دندانپزشک دهان و دندان بیمار را معاینه می کند، وضعیت دندان را بررسی می کند و از بیمار درباره انتظارت و هدفش از انجام این درمان می پرسد. دندانپزشک باید درباره ارتودنسی مراحل انجام آن، هزینه ها با بیمار صبحت کند و بر اساس نوع مشکلی که بیمار دارد نوع ارتودنسی مناسب را به بیمار پیشنهاد کند.
همه بیمارانی که به هدف اردتودنسی که دندانپزشک مراجعه می کنند یک نوع مشکل را ندارد، هر بیماری ناهنجاری خاصی در دندان و فک دارد، بنابراین یک طرح درمان برای همه بیماران مناسب نیست، باید بر اساس نوع مشکل، میزان و شدت آن درمان مناسب را برای بیمار انتخاب کرد.
یکی دیگر از مراحل ارتودنسی انجام درمان های لازم قبل از ارتودنسی است. برخی از افراد دندان های پوسیده یا عفونت لثه دارند، باید قبل از شروع ارتودنسی این مشکلات درمان شوند و گرنه بعد از ارتودنسی و زمانی که دستگاه ارتودنسی بر روی دندان ها نصب است، امکان ترمیم،عصب کشی یا کشیدن دندان و سایر موارد وجود ندارد. در این صورت وجود پوسیدگی و عفونت ممکن است برای بیمار دردسر ایجاد شود.
برای همه انواع ارتودنسی لازم است از دندان ها قالب گرفته شود تا دستگاه ارتودنسی مورد نظر را بتوانند به راحتی از مدل یا قالب بسازند. اجزای ارتودنسی در لابراتوار ساخته می شوند.
این مرحله از ارتودنسی در بین همه مراحل ارتودنسی متفاوت است. نصب دستگاه ارتونسی بستگی که به نوع ارتودنسی و اجزای آن دارد، هر ارتودنسی نسبت به نوع دیگر آن متفاوت است. بنابراین مرحله نصب با توجه به نوع ارتودنسی متفاوت است، در زیر برای هر کدام توضیحی مختصری دادیم:
در این نوع ارتودنسی که شامل براکت ها، سیم ارتودنسی و کش ارتودنسی است، اول براکت های فلزی یا سرامیکی بر روی دندان ها نصب می شوند، بعد سیم ارتودنسی را از بین براکت ها رد می کنند، در آخر کش های ارتودنسی رابربند و اورینگ را بر روی سیم های بالا و پایین و براکت ها نصب می کنند. البته اجزای دیگری هم دارد که با توجه به نوع مشکل هر کدام در محل مورد نظر نصب می شوند، ولی این سه مرحله نصب براکت، سیم و کش متداولترین و ساده ترین حالت ارتونسی ثابت فلزی و سرامیکی است.
این نوع ارتودنسی مانند ارتودنسی فلزی و سرامیکی شامل براکت ها و سیم است، اما مراحل ارتودنسی در این روش کمی متفاوت است، ارتودنسی پشت دندانی به حالت نامرئی در پشت دندان ها به دندان ها وصل می شود و بریس ها و سیم ارتودنسی در روش ارتودنسی لینگوال قابل مشاهده نیستند.
روش ارتودنسی دیمون شامل براکت و سیم است و نیازی به وجود کش ندارد، چون براکت ها خود قابلیت باز و بسته شدن کشویی را دارند و با توجه به موقعیت جدید خودکار تنظیم می شوند و نیازی به مراجعه برای تنظیم مجدد آن نیست. این خاصیت خود تنظیم شونده یک پیشرفت در زمینه ارتودنسی است و تعداد مراجعات و هزنیه ویزیت را برای بیمار کم می کند.
مراحل ارتودنسی در این روش کاملا با سایر ارتودنسی متفاوت است، چون اجزای این روش ارتودنسی با ارتودنسی ها ثابت فرق دارد. در ارتودنسی متحرک خبری از براکت ها، سیم و کش ارتودنسی نیست و شمامل یکسر پلاک متحرک فلزی یا پلاستیکی است، که به راحتی آن ها را دهان قرار می دهند و در مواقع لزوم هم می توان آن ها از دهان خارج کرد.
بعد از اتمام مراحل ارتودنسی و بعد از نصب دستگاه ارتودنسی با توجه به نظر دندانپزشک باید به صورت دوره ای هر دوهفته یکبار یا هر یک ماه یکبار برای بررسی روند درمان و تنظیم مجدد سیم ارتودنسی و براکت ها با موقعبت جدید، به دندانپزشک مراجعه کرد.
بعد از اتمام دوره ارتودنسی باید به مدت سه تا شش ماه از یک پلاک ارتودنسی نگهدارنده استفاده کرد. این پلاک برای ثبیت دندان ها در موقعیت جدید و جلوگیری از بازگشت آن ها به حالت قبل کاربرد دارد، به همین دلیل به آن ارتودنسی نگهدارنده یا ریتینر گفته می شود.
برای مراقبت و نگهداری از دندان ها در دوره ارتودنسی باید رعایت بهداشت دهان و دندان در اولویت باشد، مسواک زدن، نخ دندان کشیدن و استفاده از دهانشویه به مراقبت و بهداشت دندان ها کمک فراوانی می کند.